Cultuur

Door de avondlockdown is december voor veel artiesten een somberder maand geworden. Hoe vergaat het ze? Aflevering 4: Hans Croiset

Door de avondlockdown is december voor veel artiesten een somberder maand geworden. Hoe vergaat het ze? Aflevering 2: actrice Esther Scheldwacht.

Door de avondlockdown is december voor veel artiesten een somberder maand geworden. Hoe vergaat het ze? Aflevering 3: volkszanger Davey Bindervoet.

Door de avondlockdown is december voor veel artiesten een somberder maand geworden. Hoe vergaat het ze? Aflevering 1: cabaretier Tim Fransen.

Samen met El Lissitzky begon Theo van Doesburg in 1922 een beweging van constructivistische kunstenaars. Maar toen die niet werd zoals hij wilde, saboteerde hij de Konstruktivistische Internationale.

Steeds meer kunstenaars willen met hun werk buiten de kunstwereld verandering bewerkstelligen. Hoe verhoudt dit zich tot de eigen waarde van kunst die weer- en belangeloos is?

Steeds meer kunstenaars kiezen ervoor om samen te werken. Wat betekent dit voor de kunstmarkt? En wat kan de rest van de wereld van hen leren?

De laatste jaren is in het theater weer meer ruimte voor voorstellingen die stelling nemen. Hoe kijken geëngageerde theatermakers zelf naar hun activisme?

Uit de depots van Nederlandse musea stelde de kunstredactie van NRC een gedroomd museum samen. Het heeft acht thematische zalen, ieder ingericht door een curator/recensent.

Religieuze kunst of roofkunst, studieobjecten of portretten. Kun je in een museum leren kijken met een andere dan de witte, Eurocentrische blik?

Er gaat enorm veel tragiek schuil achter een stilleven. Dan gaat het niet alleen om het rottingsproces in wording, maar vooral om de beweging die je erin ziet.

Kijken naar kamers op schilderijen en prenten. Fijn hoor, zeker nu we toch al te weinig buiten komen. Maar alles is beter dan de eigen muren.

Ellen Gallagher deed mee aan de Biënnale van Venetië, had solo’s in Londen en New York, maar is in Nederland nauwelijks bekend: „Hier word ik na twintig jaar nog steeds vooral als ‘on-Nederlands’ beschouwd.”

Tijdens slavernij was muziek het vehikel voor verzet. Nog steeds. Vaak waren trommels verboden. Maar de muziek klinkt nu over de hele wereld.

Een diorama laat zien hoe op een van de weinige toegestane feesten slaafgemaakten in het geheim een traditie van Afrikaanse religiositeit wisten te bewaren.

De expositie ‘Slavernij’ in het Rijksmuseum vertelt aan de hand van tien persoonlijke, waargebeurde verhalen de geschiedenis achter objecten uit de Nederlandse slavernijtijd. Zo komt die geschiedenis tot leven.

Theaters, musea en concertzalen zijn weer dicht. Waarvan kun je, ook nu, nog wel genieten? NRC-recensenten gidsen je langs hun eigen favorieten: tijdloos en coronaproof. Aflevering 27: Het Kammerkonzert van György Ligeti.

Veel lezers reageerden op onze oproep: Welke kunst loodst u door de coronatijden? Wat zijn de meesterwerken die we wel kunnen genieten nu theaters, musea en concertzalen gesloten zijn.

Theaters, musea en concertzalen zijn weer dicht. Waarvan kun je, ook nu, nog wel genieten? NRC-recensenten gidsen je langs hun eigen favorieten: tijdloos en coronaproof. Aflevering 28: de opera Otello van componist Giuseppe Verdi en librettist Arrigo Boito.

Theaters, musea en concertzalen zijn weer dicht. Waarvan kun je, ook nu, nog wel genieten? NRC-recensenten gidsen je langs hun eigen favorieten: tijdloos en coronaproof. Aflevering 26: Friedrich Nietzsches filosofische verhandeling Also Sprach Zarathustra.

De coronacrisis dwingt kunstenaars soms om een ander vak te kiezen. „Heerlijk om weer een focus en richting te hebben.”

Om stil te staan bij de theatersluiting van een jaar geleden wordt zaterdag wereldwijd een monoloog gespeeld. In Nederland doen tientallen acteurs en cabaretiers mee, van Pierre Bokma tot Pieter Derks.

Als eerste in Nederland gaf pianiste Tomoko Mukaiyama een concert per betaalde livestream. ‘Music cinema’ noemt ze het. „Wij gingen op zoek naar een nieuwe taal voor een amorf publiek zonder grenzen.”

Op 12 maart 2020 sloten de theaters, muziekzalen en musea. Vanaf dat moment zochten kunstenaars inventief naar nieuwe wegen en nieuwe vormen. Redacteuren en medewerkers van NRC kiezen hun favoriet.

2022 wordt een jaar met zowel de Documenta in Kassel als de Biënnale van Venetië. Tate organiseert een expositie over Surrealisme.

Van drie toneelstukken van Judith Herzberg maakt Het Nationale Theater een marathon over groot en klein menselijk leed. Daria Bukvic regisseert ‘Midzomernachtsdroom’.

Ze had eerder willen langskomen met haar nieuwe album en indringende soulstem, maar nu staat de weergaloze Frazey Ford in maart een week op de agenda in Nederlandse zalen.

Arvo Pärt krijgt een eigen festival. Wie graag een professionele versie van ‘Maestro’ wil meemaken, moet naar het Dirigentenconcours in Rotterdam.

Mathilde Wantenaar (1993) en Meriç Artaç (1990) zijn componist. „Ja zeg, wat doet het ertoe dat ik vrouw ben? Ik schrijf noten.”

Composities die doen denken aan historiestukken. Sculpturen die groeien, smelten, zweten en kristalliseren. Kijkdoosinstallaties vol video’s, 3D-effecten, lichtjes en spiegels.

Deze regisseurs en filmacteurs maken films zonder winnaars en verliezers, over spiritualiteit en het dagelijks leven. Met prachtige shots, soms weinig tekst en animaties die levensecht voelen.

Michel Leiris ging in 1931 mee met een inkoopreis naar Afrika. Zijn boek geeft een ontluisterend inkijkje in de totstandkoming van Europese museumcollecties.

Slechts incidenteel wordt er iets teruggegeven aan het land van herkomst. Maar veranderingen lijken op komst, dankzij nieuwe wetten en richtlijnen.

Schrijver Felwine Sarr en kunsthistorica Bénédicte Savoy presenteren volgende maand hun plan voor de teruggave van Afrikaanse kunstschatten. „De Franse positie heeft grote consequenties voor de rest van Europa.”

De belofte van president Macron dat hij Afrikaans erfgoed wil teruggeven, heeft tot onrust geleid bij verzamelaars, zegt Christie’s-medewerker Bruno Claessens.

Er lijkt in de kunstwereld een nieuwe golf van kuisheid te zijn aangespoeld. Berichten over het censureren van naakt volgden elkaar de afgelopen maanden in rap tempo op. „Als het zo doorgaat, kun je als witte man binnenkort niets meer schilderen.”

Door ‘piemels te tellen’ op exposities laten de Guerrilla Girls zien dat er nog altijd grote ongelijkheid tussen de seksen is.

Sinds de ontmaskering van Harvey Weinstein is #MeToo een begrip. In de maatschappij, en dus ook in de kunsten. Is dat een nieuwe ontwikkeling, of is preutsheid en censuur van alle tijden?

Kunnen we nog van de films van Woody Allen genieten sinds hij beschuldigd is van misbruik van zijn jonge stiefdochter? Esthetische en morele oordelen zijn vermoedelijk niet te scheiden.